• isibhengezo sebhulogi se-kawah dinosaur

Ingabe amathambo e-dinosaur atholakala eNyangeni?

Ososayensi bathole ukuthi ama-dinosaur kungenzeka ukuthi afike enyangeni eminyakeni eyizigidi ezingama-65 eyedlule. Kwenzekani? Njengoba sonke sazi, thina bantu yizidalwa zodwa eziphume emhlabeni zaya esikhaleni, ngisho nasenyangeni. Umuntu wokuqala ukuhamba enyangeni kwakungu-Armstrong, futhi ngesikhathi enyathela enyangeni kungabhalwa phansi ezincwadini zomlando. Kodwa abanye abantu bacabanga ukuthi abantu akuzona zodwa izidalwa ezingene esikhaleni, kanti ezinye izidalwa zingase zibe ngaphambi kwabantu. Abanye ososayensi basikisela ukuthi ama-dinosaur angene esikhaleni sangaphandle futhi afike enyangeni eminyakeni eyizigidi ezingama-65 eyedlule ngaphambi kwabantu.

1 Ingabe izinsalela zeDinosaur zitholakala eNyangeni

Abantu yibo kuphela uhlobo oluhlakaniphile emlandweni wokuphila wokuziphendukela kwemvelo. Ezinye izidalwa zingaba kanjani nekhono lokundiza ziye enyangeni? Njengoba kukhona ukuqagela okunjalo, kumele kube nesisekelo sesayensi sokusekela lokho. Ngaphambi kokuba i-Chang'e 5 ithole inhlabathi yenyanga, izwe lethu lase linamatshe avela enyangeni, ngakho la matshe avela kanjani? Iningi lamatshe lathathwa e-Antarctica, ngaphandle kwezipho ezivela e-United States. I-Antarctica yakwazi ukuqoqa hhayi amatshe avela enyangeni kuphela, kodwa namatshe avela eMars, kufaka phakathi amanye ama-meteorite ase-asteroid. Ithimba lohambo lwesayensi lase-China e-Antarctica lithole ama-meteorite angaphezu kuka-10,000 e-Antarctica.

Ukucosha ama-meteorite e-asteroid kuyaqondakala ngoba kunemibhalo eminingi yama-asteroid awela emkhathini bese ewela phansi. Kodwa amatshe avela enyangeni naseMars, kungani siwacosha? Eqinisweni, kulula ukuwaqonda: eminyakeni emide ye-cosmic, inyanga kanye neMars kwashaywa ezinye izidalwa ezincane zasezulwini (njenge-asteroids, ama-comet) ngezikhathi ezithile. Thatha iMars njengesibonelo. Uma kwenzeka umthelela, inqobo nje uma umzimba omncane wasezulwini mkhulu futhi ushesha ngokwanele, ungaphula amatshe ebusweni beMars abe yizicucu. Uma i-engeli yomthelela ilungile, ezinye zezingcezu zizothola amandla e-kinetic ukuze zibalekele amandla adonsela phansi eMars futhi zingene esikhaleni. "Ziyazulazula" esikhaleni, futhi ezinye izingxenye zizobanjwa amandla adonsela phansi oMhlaba kanye "nokuqhuzuka" ziye ebusweni boMhlaba. Kule nqubo, ezinye izingcezu ezincane nezingcezu ezihlelekile kahle zizosha emkhathini ngokucindezela okuphezulu kanye nokushisa okuphezulu futhi zishise, kanti ezinye izingcezu ezinkulu nezingcezu ezihlelekile zizofika ebusweni bomhlaba. Zaziwa nangokuthi "amatshe aseMars". Ngokufanayo, imigodi emikhulu nemincane ebusweni benyanga nayo yaphahlazwa yi-asteroid.

2 Ingabe izinsalela zeDinosaur zitholakala eNyangeni

Njengoba amatshe asenyangeni naseMars engafika emhlabeni, ingabe amatshe asemhlabeni angafika enyangeni? Kungani kuthiwa ama-dinosaur ayizinhlobo zokuqala ukufika enyangeni?

Eminyakeni engaba yizigidi ezingu-65 eyedlule, iplanethi enkulu enobubanzi obungamakhilomitha ayi-10 kanye nobunzima obungamathani ayizigidi eziyizinkulungwane ezimbili yashaya umhlaba yashiya imbobo enkulu. Nakuba imbobo manje isimboziwe, ayikwazi ukufihla inhlekelele eyenzeka ngaleso sikhathi. Ngenxa yobukhulu beplanethi, yakhipha “umgodi” wesikhashana emoyeni. Ngemva kokushayisa phansi, kungenzeka ukuthi inani elikhulu lezingcezu zamatshe lalikhishwe emhlabeni. Njengoba iyisidumbu esiseduze kakhulu noMhlaba, inyanga cishe izobamba izingcezu zamatshe oMhlaba ezaphuma ngenxa yomthelela. Ngaphambi kokuba kwenzeke lokhu “kuthinteke”, ama-dinosaur ayesephile iminyaka engaphezu kwezigidi eziyi-100, futhi inani elikhulu lezingcezu zama-dinosaur lase likhona kakade ezingcezu zomhlaba, ngakho-ke asikwazi ukugwema ukuba khona kwezingcezu zama-dinosaur ezingcezu ezashayiswa enyangeni.

3 Ingabe izinsalela zeDinosaur zitholakala eNyangeni

Ngakho-ke ngokombono wesayensi, ama-dinosaur kungenzeka kakhulu ukuthi abe yizidalwa zokuqala ukufika enyangeni. Nakuba kuzwakala njengephupho, kuyaqondakala ngokuphelele yisayensi. Mhlawumbe ngolunye usuku esikhathini esizayo, sizothola ngempela izinsalela zama-dinosaur enyangeni, futhi akufanele simangale ngaleso sikhathi.

Iwebhusayithi esemthethweni ye-Kawah Dinosaur:www.kawahdinosaur.com

Isikhathi sokuthunyelwe: Meyi-17-2020